Ողնաշարային ցավեր․ օստեոխոնդրոզ

Նյութը պատրաստվել է նյարդաբան Սուսաննա Ազոյանի հետ համատեղ։

Ցավի զգացումը մեջքի կամ պարանոցի շրջաններում շատերի համար դարձել է առօրյա ուղեկից։ Այս ցավերի ամենահաճախ հանդիպող պատճառներից է օստեոխոնդրոզը։ Չնայած այս ախտորոշումը հաճախ հանդիպում է մեծահասակների մոտ, իրականում այն կարող է սկսվել նույնիսկ երիտասարդ տարիքում։ 

Այս բլոգփոստում կքննարկենք՝ ինչ է օստեոխոնդրոզը, ովքեր են ռիսկի խմբում, որոնք են հիմնական ախտանիշները, ինչ բարդություններ կարող են զարգանալ և ինչ բուժում է հնարավոր։

Ի՞նչ է օստեոխոնդրոզը։

Օստեոխոնդրոզը ողնաշարի դեգեներատիվ հիվանդություն է, որի ընթացքում տեղի է ունենում միջողնային սկավառակների, հարակից ոսկրային հյուսվածքների և հոդերի աստիճանական դեգրադացիա (քայքայում)։  Միջվողնային սկավառակների ճկունությունը կորում է, նրանք հարթվում են և ավեի վատ կլանում շարժումների ժամանակ առաջացող ցնցումները, ինչի արդյունքում կարող են ճնշվել ողնուղեղից դուրս եկող նյարդային արմատները։

Օստեոխոնդրոզը կարող է առաջանալ ողնաշարի տարբեր հատվածներում․

• պարանոցային (ցերվիկալ)
  
• կրծքային (թորակալ)
  
• գոտկային (լումբալ)
  

Ո՞ր տարիքում է առաջանում և ովքեր են ռիսկի խմբում։

Չնայած օստեոխոնդրոզը նախկինում այն համարվում էր 40-ից բարձր տարիքի մարդկանց խնդիր, այսօր այն «երիտասարդացել» է և կարող է առաջանալ նույնիսկ 20-30 տարեկանների մոտ։

Ռիսկի խմբում են․

• Նստակյաց կյանքով ապրող մարդիկ (գրասենյակային աշխատանք, ուսանողներ)
  
• Ճարպակալում ունեցողները
  
• Սթրեսի և քնի խանգարումների ենթարկվողները
  
• Մարդիկ, ովքեր կատարում են ծանր ֆիզիկական աշխատանք
  
• Ծխողներ (քանի որ ծխելը վատացնում է հյուսվածքների արյունամատակարարումը)

Ախտանիշներ

Ախտանիշները տարբեր են՝ կախված այն հատվածից, որտեղ զարգանում է օստեոխոնդրոզը։

Պարանոցային օստեոխոնդրոզ՝

• Ճնշող ցավ պարանոցում և ուսերում
  
• Գլխապտույտներ, թմրածություն ձեռքերում
  
• Տեսողության և լսողության ժամանակավոր խանգարումներ
  

Կրծքային օստեոխոնդրոզ՝

• Ցավ միջթիակային շրջանում,
  
• Շնչառական անհարմարություն կամ ճնշման զգացում կրծքավանդակում
  

Գոտկային օստեոխոնդրոզ՝

• Ցավ գոտկատեղում, հատկապես նստելու կամ երկար կանգնելու դեպքում
  
•  Դեպի ստորին վերջույթներ ճառագայթող ցավ
  
• Թմրածություն կամ մկանային թուլություն ոտքերում

Ախտորոշում

Ախտորոշումը դրվում է՝

• Բժշկական զննմամբ
  
• Ռենտգեն հետազոտությամբ
  
• Մագնիսա-ռեզոնանսային տոմոգրաֆիայով (MRI)
  

Հազվադեպ՝ համակարգչային տոմոգրաֆիայով (CT)։

Բուժում

Օստեոխոնդրոզի բուժումը բարդ և փուլային գործընթաց է, որը ներառում է․

1. Դեղորայքային բուժում

• Ցավազրկողներ և ոչ ստերոիդային հակաբորբոքային դեղեր (NSAIDs)
  
• Մկանները թուլացնող միջոցներ
  
• Նյարդաբային հյուսվածքի ռեգեներացիային մասնակցող վիտամիններ (B խմբի)
  

2. Ֆիզիոթերապիա

• Էլեկտրոթերապիա, մագնիտոթերապիա
  
• Ինֆրակարմիր լույսով թերապիա (կարմիր լույսի ազդեցությամբ կարող է նվազել բորբոքումը և ցավը)
  

3. Բուժական ֆիզկուլտուրա և վարժություններ

• Մարմնի մկանների ամրապնդում
  
• Ողնաշարի ճկունության և կայունության բարելավում
  

4. Ողնաշարային շրջանի մերսում և մանուալ թերապիա

• Բացառապես մասնագետի կողմից՝ հակացուցումները բացառելուց հետո
  

5. Կեցվածքի ուղղում

• Օրթոպեդիկ բարձեր, նստատեղեր
  
• Մոնիտորի բարձրության և նստելու ձևի փոփոխություն
  

Հիվանդության հարաճման և ողնաշարային ճողվածքների առաջացման դեպքում կարող է անհրաժեշտ լինել վիրաբուժական միջամտություն։

Հնարավոր բարդություններ

• Նյարդային արմատների սեղմում՝ ռադիկուլոպաթիա
  
• Միջողնային սկավառակի ճողվածք
  
• Շարժունակության սահմանափակում
  
• Քրոնիկական ցավի համախտանիշ
  

Վեգետատիվ-անոթային դիստոնիա (հատկապես՝ պարանոցային ձևի դեպքում)

Ի՞նչ է պետք իմանալ պացիենտին․

• Մի անտեսեք մեջքի կամ պարանոցի հաճախ կրկնվող ցավերը։
  
• Շուտ սկսված բուժումը նվազեցնում է բարդությունների ռիսկը։
  
• Կարևոր է նստակյաց կյանքը փոխարինել ակտիվ շարժումով։
  
• Ավելորդ քաշից խուսափելը և ճիշտ դիրքով նստելը կարևոր են կանխարգելման

Ամփոփում

Օստեոխոնդրոզը լուրջ, սակայն կառավարելի հիվանդություն է, եթե պացիենտը տեղեկացված է, հետևողական է և խուսափում է ռիսկային գործոններից։ Ճիշտ մոտեցմամբ հնարավոր է խուսափել բարդություններից և պահպանել կյանքի որակը։

Եթե ձեզ անհանգստացնում են ողնաշարի ցավերը, ապա ամրագրեք ձեր այցը նյարդաբան Սուսաննա Ազոյանի մոտ Doctor Yan հավելվածի միջոցով և խուսափեք հիվանդանոցային հերթերից։