Ծնկահոդի ներհոդային ներարկումներ․ ինչ պետք է իմանա պացիենտը
Նյութը պատրաստվել է վնասվածքաբան-օրթոպեդ Արման Ներսիսյանի հետ համատեղ։
Ծնկի հոդի ցավերն ու բորբոքային խնդիրները բավական տարածված են, հատկապես մեծ տարիքում և/կամ ծնկահոդի մեծ ծանրաբեռնվածությունից հետո։ Դեղորայքային բուժումներն ու ֆիզիոթերապիան միշտ չէ, որ բավարար արդյունք են տալիս։ Այդ դեպքում բժիշկը կարող է առաջարկել ներհոդային ներարկումներ։ Սա ժամանակակից և արդյունավետ միջոց է՝ ուղղակիորեն հոդի մեջ ներմուծելու դեղամիջոց՝ նվազեցնելու ցավը, բորբոքումը և բարելավելու շարժունակությունը։
Ցուցումներ
Ներհոդային ներարկումները ցուցված են հետևյալ դեպքերում․
- Օստեոարթրիտ (արթրոզ) – ծնկի հոդի քրոնիկ մաշվածություն և ցավ։
- Արթրիտներ – ռևմատոիդ, պսորիազային կամ բորբոքային այլ տեսակներ։
- Տրավմատիկ վնասվածքներ – կապանների, մենիսկի վնասումից հետո առաջացած բորբոքում։
- Բարձր բեռնում կամ գերծանրաբեռնվածություն – օրինակ՝ մարզիկների մոտ։
- Պացիենտներ, որոնք չեն արձագանքում սովորական դեղորայքային կամ ֆիզիոթերապևտիկ բուժմանը։
Այս մեթոդը թույլ է տալիս արագ և թիրախային կերպով մեղմել ախտանիշները։
Ամրագրեք ձեր այցը վնասվածքաբան-օրթոպեդ Արման Ներսիսյանի մոտ Doctor Yan բջջային հավելվածում կամ doctoryan.am կայքում։
Հակացուցումներ
Չնայած արդյունավետությանը, որոշ դեպքերում այս միջամտությունը խորհուրդ չի տրվում․
- Հոդի ակտիվ վարակ (արտիկուլիտ, սեպտիկ արթրիտ)
- Մաշկի վարակվածություն ներարկման հատվածում
- Ընդհանուր ծանր վարակային հիվանդություն կամ բարձր ջերմություն
- Թրոմբոցիտոպենիա, արյան մակարդման խանգարումներ
- Ալերգիա ներարկվող դեղամիջոցի նկատմամբ
- Հղիության որոշ փուլերում կամ կրծքով կերակրման ժամանակ՝ ըստ բժշկի որոշման
Հակացուցումները միշտ գնահատվում են անհատապես բժշկի կողմից։
Որ դեղամիջոցներն են կիրառվում
Ներհոդային ներարկումների համար հիմնականում օգտագործվում են երեք խմբի պատրաստուկներ․
- Կորտիկոստերոիդներ – նվազեցնում են բորբոքումն ու ցավը, արագ ազդեցություն ունեն։ Կիրառվում են կարճաժամկետ արդյունքի համար։
- Հիալուրոնաթթվի պրեպարատներ – կոչվում են «հեղուկ պրոթեզներ», բարելավում են հոդի քսուկային հատկությունները, դանդաղեցնում մաշվածությունը։ Արդյունքը դրսևորվում է շաբաթների ընթացքում և տևում ամիսներ։
- Պլազմոթերապիա (PRP)– հիվանդի սեփական արյան թրոմբոցիտներով հարուստ պլազմայի ներարկում, որն ակտիվացնում է վերականգնողական գործընթացները։
Յուրաքանչյուր մեթոդ ընտրվում է ըստ պացիենտի տարիքի, հոդի վիճակի և ուղեկցող հիվանդությունների։
Ինչպես է կատարվում միջամտությունը
Ներհոդային ներարկումն իրականացվում է ամբուլատոր պայմաններում, տեղային անզգայացումամբ կամ առանց դրա։
- Մաշկը մշակվում է ախտահանիչով։
- Բժիշկը ստերիլ պայմաններում բարակ ասեղով դեղամիջոցը ներարկում է ուղիղ հոդի խոռոչ։
- Որոշ դեպքերում նախ կատարվում է հոդում կուտակված հեղուկի հեռացում։
Գործընթացը տևում է ընդամենը մի քանի րոպե։ Հնարավոր է միայն թեթև ցավ կամ ճնշման զգացում։
Վերականգնման ընթացք
Ներարկումից հետո կարևոր է հետևել բժիշկի խորհուրդներին․
- Առաջին 24 ժամը ցանկալի է հանգստացնել հոդը, խուսափել ծանրաբեռնվածությունից։
- Սառը կոմպրեսը կարող է օգնել նվազեցնել անհարմարության զգացողությունը։
- Հաջորդ օրերին թույլատրելի է աստիճանաբար վերադառնալ սովորական ակտիվությանը։
- Կորտիկոստերոիդային ներարկումից հետո խորհուրդ է տրվում խուսափել ինտենսիվ ֆիզիկական ծանրաբեռնվածությունից առնվազն 2-3 օր։
Արդյունքը կախված է դեղամիջոցից․ կորտիկոստերոիդները գործում են գրեթե անմիջապես, իսկ հիալուրոնաթթվի կամ PRP-ի դեպքում ազդեցությունը զարգանում է աստիճանաբար։
Հնարավոր բարդություններ
Թեպետ ներարկումները համարվում են անվտանգ, երբեմն կարող են առաջանալ․
- Անցողիկ ցավ, կարմրություն կամ այտուց ներարկման շրջանում
- Հոդի անցողիկ բորբոքային ռեակցիա («flare reaction»)
- Վարակ (շատ հազվադեպ)
- Ալերգիկ ռեակցիա դեղամիջոցի նկատմամբ
Բարդությունների ռիսկը նվազագույն է, եթե միջամտությունն իրականացվում է փորձառու բժշկի կողմից՝ ստերիլ պայմաններում։
Ինչ պետք է իմանա պացիենտը
- Ներհոդային ներարկումները վերջնական բուժում չեն, այլ նախատեսված են ցավի ու բորբոքման նվազեցման համար, ինչի շնորհիվ էականորեն բարձրանում է կյանքի որակը։
- Մեթոդը կարելի է կրկնել ըստ բժշկի որոշման՝ սովորաբար տարին 1-3 անգամ։
- Արդյունավետությունը մեծանում է, երբ համակցվում է ֆիզիոթերապիայի, մարմնամարզության և քաշի վերահսկման հետ։
- Կարևոր է վստահել միայն որակավորված մասնագետի, քանի որ սխալ տեխնիկան կարող է առաջացնել բարդություններ։
Ամփոփում
Ծնկի հոդի ներհոդային ներարկումները ժամանակակից, արդյունավետ և համեմատաբար անվտանգ միջոց են ցավի և բորբոքման կառավարման համար։ Դրանք թույլ են տալիս երկարաձգել հոդի ակտիվ աշխատանքը, բարելավել կյանքի որակը և հետաձգել վիրահատական միջամտության անհրաժեշտությունը։ Սակայն յուրաքանչյուր դեպքում ցուցումները, հակացուցումները և դեղամիջոցի ընտրությունը պետք է որոշի միայն բժիշկը՝ պացիենտի ընդհանուր առողջական վիճակը հաշվի առնելով։