Թմբկաթաղանթի վնասում և վերականգնում․ ինչ պետք է իմանալ

Նյութը պատրաստվել է Միքայելյան Համալսարանական Հիվանդանոցի քիթ-կոկորդ-ականջաբան, ԼՕՌ վիրաբույժ Տիգրան Ռափյանի հետ համատեղ։

Թմբկաթաղանթը մեր լսողական համակարգի կարևորագույն մասերից մեկն է․ այն տեղակայված է արտաքին լսողական անցուղու և միջին ականջի սահմանին և կատարում է երկու հիմնական գործառույթ․

Ձայնային ալիքների ընդունում և փոխանցում դեպի լսողական ոսկրիկներ։
Միջին ականջի պաշտպանություն արտաքին ազդեցություններից։

Երբ թմբկաթաղանթը վնասվում է կամ պատռվում, լսողությունը խաթարվում է, իսկ ականջը դառնում է ավելի խոցելի վարակների նկատմամբ։

Վնասման հիմնական պատճառները

Թմբկաթաղանթի վնասում կարող է առաջանալ տարբեր իրավիճակներում․

Վարակներ․ միջին ականջի բորբոքումը (օտիտ) կարող է առաջացնել ճնշման բարձրացում և պատռել թաղանթը։
Վնասվածքներ․ սուր մեխանիկական ազդեցություն (օրինակ՝ ականջի մաքրում սուր առարկաներով, հարված)։
Ձայնային տրավմա․ շատ բարձր ձայնային ալիքներ, պայթյուն կամ հրավառություն։
Ճնշման հանկարծակի փոփոխություններ (բարոտրավմա)․ օդանավում թռիչքի ժամանակ, դայվինգի ընթացքում։
Օտար մարմիններ՝ պատահաբար ներթափանցած փոքր առարկաներ։

Ախտանիշները

Թմբկաթաղանթի վնասման դեպքում պացիենտները հաճախ նկատում են․

Հանկարծակի կամ աստիճանաբար իջած լսողություն։
Ականջացավ (հատկապես վարակների դեպքում)։
Ականջից արտահոսք՝ թարախային կամ արյունային։
Զնգոց, շշուկներ կամ ձայնի աղավաղում։
Հավասարակշռության խանգարումներ (երբեմն)։

Եթե այս նշաններից որևէ մեկը առկա է, կարևոր է անհապաղ դիմել ԼՕՌ բժշկի։

Ոչ վիրահատական բուժման մեթոդներ

Թմբկաթաղանթի փոքր վնասները հաճախ ինքնուրույն ապաքինվում են մի քանի շաբաթվա ընթացքում։ Սակայն անհրաժեշտ է բժշկական վերահսկողություն, որպեսզի բացառվեն բարդությունները։

Հիմնական ոչ վիրահատական մոտեցումները․

Դեղորայքային թերապիա․ հակաբակտերիալ կաթիլներ կամ հաբեր՝ վարակը կանխելու համար։
Լսողական հանգստություն․ խուսափել բարձր աղմուկից և ականջի մեջ որևէ առարկա մտցնելուց։
Ջրի ազդեցությունից խուսափում․ լողանալիս կամ լվացվելիս ականջը պետք է պաշտպանել ջրից։
Պատրաստուկներով փակոցներ (patching)․ բժիշկը երբեմն հատուկ նյութ է տեղադրում թաղանթի վրայի փոքր անցքը արագ փակելու համար։

Շատ դեպքերում թաղանթը ապաքինվում է 6-8 շաբաթում։

Վիրահատական լուծումներ

Երբ վնասը մեծ է, ինքնուրույն ապաքինում չի լինում կամ լսողությունը զգալիորեն խաթարված է, անհրաժեշտ է վիրահատական միջամտություն։

Միրինգոպլաստիկա

Սա ամենատարածված վիրահատությունն է թմբկաթաղանթի վերականգնման համար։ Վիրաբույժը օգտագործում է հիվանդի սեփական հյուսվածքը (սովորաբար մկանային թաղանթ) և տեղադրում այն թաղանթի բացվածքի վրա։ Ժամանակի ընթացքում այն միանում է և վերականգնում թմբկաթաղանթի ամբողջականությունը։

Տիմպանոպլաստիկա

Ավելի բարդ վիրահատություն է, որն իրականացվում է ոչ միայն թմբկաթաղանթի, այլև միջին ականջի ոսկրիկների վնասման դեպքում։ Այն օգնում է վերականգնել և՛ թաղանթը, և՛ լսողության մեխանիկական շղթան։

Վերականգնման փուլը

Վիրահատությունից կամ ոչ վիրահատական բուժումից հետո պացիենտին խորհուրդ է տրվում․

Պահպանել ականջը մաքուր և չթրջել։
Խուսափել քթով ուժեղ փչելուց, որպեսզի չբարձրանա ճնշումը միջին ականջում։
Հետևել բժշկի նշանակած դեղորայքային բուժմանը։
Վերահսկողական այց կատարել՝ արդյունքը գնահատելու համար։

Ամենակարևոր հարցերից մեկն է լսողության վերականգնումը։ Վաղ փուլերում լսողությունը կարող է մասամբ պահպանվել կամ կտրուկ նվազել, սակայն հաջող բուժումից հետո այն մեծամասամբ վերականգնվում է։

Ամրագրեք ձեր այցը քիթ-կոկորդ-ականջաբան, ԼՕՌ վիրաբույժ Տիգրան Ռափյանի մոտ Doctor Yan հավելվածում, կամ doctoryan.am կայքում՝ առանց զանգի։

Հնարավոր բարդություններ

Չբուժված կամ սխալ բուժված թմբկաթաղանթի վնասները կարող են բերել․

Քրոնիկ օտիտի։
Լսողության անդառնալի կորուստի։
Քրոնիկ արտահոսքի և վարակի։
Հավասարակշռության խնդիրների։

Կանխարգելում

Թմբկաթաղանթի վնասը հաճախ կանխարգելելի է․

Չօգտագործել սուր առարկաներ ականջի մաքրման համար։
Խուսափել շատ բարձր ձայներից և պայթյուններից։
Օդանավով թռիչքի ժամանակ ծամել զուգահեռաբար կամ օգտագործել հատուկ ականջակալներ՝ ճնշումը հավասարակշռելու համար։
Վարակների ժամանակ (հատկապես երեխաների մոտ) ժամանակին դիմել բժշկի, որպեսզի կանխվի թաղանթի պատռումը։

Ամփոփում

Թմբկաթաղանթի վնասումը անհանգստացնող, սակայն բուժելի խնդիր է։ Փոքր վնասները հաճախ ինքնուրույն փակվում են, իսկ մեծերը հաջողությամբ վերականգնվում են վիրահատական մեթոդներով։ Կարևոր է չսպասել և չզբաղվել ինքնաբուժմամբ․ ժամանակին դիմելով ԼՕՌ բժշկին՝ հնարավոր է պահպանել և վերականգնել լսողությունը, ինչպես նաև կանխել լուրջ բարդությունները։