Էխոսրտագրություն․ սրտի աշխատանքի գնահատման առանցքային գործիք
Նյութը պատրաստվել է սրտաբան Շողեր Հեբոյանի հետ համատեղ։
Էխոսրտագրությունը (էխոկարդիոգրաֆիա, սրտի ուլտրաձայնային հետազոտություն) սրտի ոչ ինվազիվ պատկերային հետազոտություն է, որն օգտագործում է բարձր հաճախականությամբ ձայնային ալիքներ՝ սրտի կառուցվածքը և ֆունկցիան իրական ժամանակում տեսնելու համար։ Սա համարվում է սրտաբանական ամենակարևոր և հաճախ կիրառվող ախտորոշիչ մեթոդներից մեկը, քանի որ օգնում է գնահատել ինչպես սրտամկանայի վիճակը, այնպես էլ սրտի խոռոչների աշխատանքը, փականային ապարատը, արյան հոսքը և ճնշումները սրտում։
Էխոսրտագրությունը հարմար, անվտանգ և առանց ճառագայթային բեռի հետազոտություն է, որի ընթացքում հյուսվածքների վրա որևէ վնաս հասցնող ազդեցություն չկա։ Այն կարող է իրականացվել գրեթե ցանկացած տարիքի մարդկանց մոտ՝ նորածիններից մինչև տարեցներ։
Էխոսրտագրության ցուցումները
Էխոսրտագրությունը կարող է նշանակվել ինչպես ախտանշանների առկայության դեպքում, այնպես էլ կանխարգելիչ գնահատման նպատակով՝ հատկապես այն անձանց մոտ, ովքեր ունեն սրտային հիվանդությունների զարգացման ռիսկ։
Հիմնական ցուցումներ.
- Շնչառության ծանրացում, արագ հոգնածություն
- Սրտխփոց կամ անհավասար սրտի զարկեր
- Սեղմող կամ սեղմող բնույթի ցավ կրծքավանդակում
- Ոտքերի կամ դեմքի այտուցներ
- Բարձր կամ անկայուն արյան ճնշում
- Աղմուկ սրտի աուսկուլտացիայի ժամանակ
- Ինսուլտի կամ TIA-ի պատմություն
- Մանկական տարիքում՝ սրտածին աղմուկների գնահատում
- Սրտամկանի ինֆարկտից հետո սրտի աշխատանքի գնահատում
Բացի ախտորոշումից, էխոսրտագրությունը կարևոր է նաև արդեն հայտնի սրտային հիվանդությունների դինամիկ հսկողության համար։ Այն թույլ է տալիս գնահատել բուժման արդյունավետությունը և հիվանդության առաջընթացը։
Ինչպես է կատարվում էխոսրտագրությունը
Հետազոտությունը կատարվում է պառկած դիրքով։ Ակնարկային գելը քսվում է կրծքավանդակի մակերևույթին՝ սենսորի և մաշկի միջև ձայնային ալիքների անցումն ապահովելու համար։ Սենսորը հպվում է տարբեր կետերի, և սրտի պատկերը արտացոլվում է էխոկարդիոգրաֆի մոնիտորի վրա։ Հետազոտությունը սովորաբար տևում է 10-20 րոպե։
Էխոսրտագրությունը չի պահանջում նախապատրաստում։ Այն ոչ ցավոտ է, չի սահմանափակում շարժունակությունը և չի պահանջում վերականգնում։
Ինչ տվյալներ է տալիս էխոսրտագրությունը
Սա համապարփակ հետազոտություն է, որը թույլ է տալիս տեսնել սրտի ուղղակի անատոմիական և ֆունկցիոնալ վիճակը։
- Սրտամկանի միջուկային (կոնտրակտիլ) ֆունկցիայի գնահատում
Վերագնահատվում է սրտամկանայի կծկողականությունը և արտամղման ֆրակցիան (EF)։ EF-ի նվազացումը վկայում է սրտային անբավարարության մասին։ - Սրտի խոռոչների չափերն ու ծավալները
Վերին և ստորին սրտախոռոչներում տարածված լայնացումները կամ հաստացումները կարող են հուշել երկարատև ճնշման բարձրացում կամ սրտամկանային փոփոխություններ։ - Սրտային փականների վիճակը
Փականների անբավարարություն, նեղացում (ստենոզ), պրոլապս կամ կալցիումացում։ Էխոն համարվում է փականային հիվանդությունների ախտորոշման «ոսկե ստանդարտ»։ - Արյան հոսքը և հեմոդինամիկան
Դոպլեր տեխնիկան թույլ է տալիս գնահատել արյան հոսքի արագությունը, ճնշման տատանումները և հոսքի անցանելիությունը։ Սա կարևոր է ամբողջ սրտային համակարգի ֆունկցիայի համար։ - Սրտապարկի (պերիկարդի) վիճակը
Հնարավոր է հայտնաբերել հեղուկի կուտակում, հաստացում կամ բորբոքում։
Բոլոր այս տվյալները միասին կազմում են սրտի աշխատանքային ամբողջական պատկեր։
Առավելությունները
- Անվտանգ է, քանի որ չի պարունակում ճառագայթում
- Կարելի է կրկնել անսահմանափակ անգամ
- Տվյալները ստացվում են իրական ժամանակում՝ այսինքն նույն պահին
- Հնարավոր է անցկացնել սրտային ծանր գանգատների դեպքում, առանց հիվանդի տեղափոխման
- Թույլ է տալիս վաղ հայտնաբերել հիվանդությունները, երբ ախտանշանները դեռ նվազագույն են
Սա հատկապես կարևոր է այն դեպքում, երբ սրտային հիվանդությունները երկար ժամանակ կարող են ընթանալ առանց զգալի գանգատների։
Ինչ հիվանդություններ են հայտնաբերվում էխոսրտագրությամբ
- Սրտամկանի անբավարարություն
- Ինֆարկտից հետո սրտամկանայի վնասումներ
- Աորտալ և մտրալ փականների հիվանդություններ
- Սրտածին հիպերտոնիա և սրտամկանայի հաստացում
- Բնածին սրտային արատներ
- Պերիկարդի բորբոքում և հեղուկի կուտակում
- Թրոմբներ սրտախոռոչներում
- Հիպերտոնիայի հետևանքով զարգացած կառուցվածքային փոփոխություններ
Այս պատճառներով էխոսրտագրությունը ստանդարտ է սրտային հիվանդությունների հետազոտման մեջ։
Ե՞րբ է անհրաժեշտ դիմել սրտաբանի
Չնայած էխոսրտագրությունը մատչելի և տարածված է, այն ճիշտ գնահատելու համար կարևոր է մասնագիտական մոտեցում։ Արդյունքի մեկնաբանումը պահանջում է փորձ, քանի որ բազմաթիվ մանր փոփոխություններ համակցվում են մարդու ընդհանուր կլինիկական վիճակի հետ։
Խորհուրդ է տրվում դիմել սրտաբանի, եթե նկատվում են հետևյալ նշանները.
- Սրտխփոց, անհավասար զարկեր
- Գիշերային շնչառական դժվարություն կամ շնչահեղձություն
- Անհասկանալի սրտային կամ մկանային հոգնածություն
- Ցավ կամ ճնշում կրծքավանդակում
- Արյան ճնշման մշտական բարձրացում
- Արտաքին տեսանելի այտուցներ, հատկապես ոտքերում
Սրտաբանի ժամանակին խորհրդատվությունը կարևոր է ոչ միայն բուժման, այլև բարդությունների կանխարգելման տեսանկյունից։
Ամրագրեք ձեր այցը սրտաբան Շողեր Հեբոյանի մոտ Doctor Yan հավելվածով կամ doctoryan.am կայքում՝ առանց զանգի։
Ամփոփում
Էխոսրտագրությունը սրտի կառուցվածքային և ֆունկցիոնալ գնահատման առանցքային և հիմնավոր մեթոդ է, որը հնարավորություն է տալիս վաղ հայտնաբերել բազմաթիվ սրտային հիվանդություններ։ Այն անվտանգ է, առանց ճառագայթման, պարբերաբար կիրառելի և տեղեկատու։
Եթե ունեք սրտի աշխատանքի հետ կապված գանգատներ կամ սրտային հիվանդությունների ռիսկ, ճիշտ է չսպասել ախտանշանների խորացմանը։ Վաղ ախտորոշումը թույլ է տալիս ընտրել ժամանակին և արդյունավետ բուժում։
Սրտի առողջության պահպանման հիմնարար քայլը սրտաբանի խորհրդատվությունն է և համապատասխան հետազոտությունների իրականացումը, որոնց մեջ էխոսրտագրությունը զբաղեցնում է կարևորագույն տեղ։