Առողջություն

6 hours ago

Ամեն ինչ առիթմիաների մասին

Նյութը պատրաստվել է Աստղիկ ԲԿ-ի սրտաբան-առիթմոլոգ Գայանե Աղաբաբյանի հետ համատեղ։

Սիրտը մեր օրգանիզմի ամենաաշխատասեր և զարմանահրաշ «շարժիչն» է։

Պատկերացրեք մի մեխանիզմ, որը կյանքի ընթացքում կծկվում է միջինում 2.5 միլիարդ անգամ՝ առանց դադարի և հանգստյան օրերի։

Նորմալ պայմաններում մենք չենք զգում մեր սրտի աշխատանքը. այն աշխատում է հստակ, ռիթմիկ և անաղմուկ, ինչպես լավ լարված ժամացույց։

Սակայն երբեմն այդ ժամացույցի մեխանիզմում խափանում է տեղի ունենում, և սիրտը սկսում է բաբախել չափազանց արագ, չափազանց դանդաղ կամ անկանոն։ Բժշկության մեջ այս երևույթը կոչվում է առիթմիա։

Այս հոդվածում մենք կփորձենք պարզել, թե ի՞նչ է իրականում կատարվում ձեր սրտի հետ, երբ այն կորցնում է իր ռիթմը, որքանով է դա վտանգավոր և ինչպես կարելի է այն կառավարել։

Ինչպե՞ս է աշխատում սրտի «էլեկտրակայանը»

Որպեսզի հասկանանք առիթմիան, նախ պետք է հասկանանք, թե ինչպես է սիրտը կծկվում։ Սիրտը ոչ միայն մկան է, այլև բարդ էլեկտրական համակարգ։ Այն ունի իր սեփական «դիրիժորը», որը կոչվում է սինուսային հանգույց։ Այն գտնվում է սրտի աջ նախասրտում և կանոնավոր պարբերականությամբ էլեկտրական ազդակներ է ուղարկում։ Այդ ազդակները տարածվում են սրտի մկաններով՝ ստիպելով նրանց կծկվել և արյուն մղել դեպի օրգանիզմ։

Նորմալ հանգիստ վիճակում «դիրիժորը» տալիս է րոպեում 60-ից 100 հարված։ Սա կոչվում է սինուսային ռիթմ։

Առիթմիա առաջանում է այն դեպքում, երբ.

  1. Դիրիժորը հոգնում է կամ հիվանդանում (ազդակները գալիս են շատ դանդաղ կամ անկանոն)։
  2. Ազդակների ճանապարհին խոչընդոտներ են առաջանում (էլեկտրական հաղորդակցության խանգարում կամ բլոկադա)։
  3. Սրտի այլ հատվածներում հայտնվում են «ինքնակոչ դիրիժորներ», որոնք սկսում են սեփական ազդակներն ուղարկել՝ խառնելով հիմնական ռիթմը։

Առիթմիաների հիմնական տեսակները. Պարզից մինչև բարդը

Առիթմիաները բազմազան են, բայց դրանք կարելի է խմբավորել չորս հիմնական կատեգորիաների.

  1. Տախիկարդիա (Tachycardia). Երբ սիրտը բաբախում է չափազանց արագ (րոպեում 100 զարկից ավելի)։ Դա կարող է լինել ֆիզիոլոգիական (օրինակ՝ վազելիս կամ վախենալիս), բայց եթե այն առաջանում է հանգիստ վիճակում, դա արդեն խնդիր է։
  2. Բրադիկարդիա (Bradycardia). Երբ սիրտը բաբախում է չափազանց դանդաղ (րոպեում 60 զարկից պակաս)։ Թեև մարզիկների մոտ դա կարող է նորմալ լինել, սովորական մարդկանց մոտ դա կարող է հանգեցնել ուղեղի թթվածնային քաղցի և ուշագնացության։
  3. Էքստրասիստոլաներ. Սրանք վաղաժամ կծկումներ են՝ կարծես սիրտը «հեկում» է։ Շատ մարդիկ ունենում են սա և նույնիսկ չեն զգում։ Սովորաբար դրանք անվտանգ են, բայց եթե դրանք շատ հաճախակի են, պահանջում են ուշադրություն։
  4. Շողացող առիթմիա (Atrial Fibrillation). Սա ամենատարածված և ուշադրության արժանի խնդիրներից է։ Այս դեպքում նախասրտերը ոչ թե կծկվում են, այլ անկանոն «դողում» կամ «շողում» են։ Սա վտանգավոր է ոչ թե անմիջապես սրտի կանգի պատճառով, այլ որովհետև սրտի խոռոչներում կարող են գոյանալ արյան մակարդուկներ (թրոմբներ), որոնք պոկվելով՝ կարող են հասնել գլխուղեղ և առաջացնել ինսուլտ։

Ինչո՞ւ է առաջանում առիթմիան. Ռիսկի գործոններ

Ախտանշաններ. Ե՞րբ զգոնանալ

Առիթմիան միշտ չէ, որ ակնհայտ է։ Երբեմն այն հայտնաբերվում է պատահական՝ պրոֆիլակտիկ հետազոտության ժամանակ։ Սակայն հիմնական ախտանշաններն են.

Ախտորոշումը. Ինչպե՞ս ենք մենք «բռնացնում» առիթմիան

Սրտաբանի մոտ այցելելիս առաջին քայլը սովորական Էլեկտրասրտագրությունն է (ԷՍԳ/ECG)։ Դա նման է լուսանկարի՝ այն ցույց է տալիս սրտի վիճակը տվյալ պահին։

Սակայն առիթմիաները հաճախ «խորամանկ» են՝ դրանք կարող են հայտնվել և անհետանալ։ Այդ պատճառով մենք կիրառում ենք Հոլտեր մոնիտորինգ։ Սա փոքրիկ սարք է, որը պացիենտը կրում է 24 կամ 48 ժամ։ Եթե ԷՍԳ-ն լուսանկար է, ապա Հոլտերը՝ տեսաֆիլմ։ Այն գրանցում է սրտի յուրաքանչյուր զարկը մեկ օրվա ընթացքում՝ քնած ժամանակ, քայլելիս, հուզվելիս։ Սա թույլ է տալիս հայտնաբերել թաքնված խնդիրները։

Բուժում. Վերականգնելով ներդաշնակությունը

Լավ նորությունն այն է, որ ժամանակակից սրտաբանությունը հագեցած է հզոր զինանոցով՝ առիթմիաները բուժելու կամ կառավարելու համար։

  1. Դեղորայքային բուժում. Կան հատուկ դեղամիջոցներ (հակաառիթմիկներ), որոնք կարգավորում են ռիթմը։ 
  2. Կարդիովերսիա. Երբեմն, էլեկտրական հոսանքի կարճատև և վերահսկվող հարվածով կարելի է «վերագործարկել» սիրտը և վերականգնել ճիշտ ռիթմը։
  3. Աբլացիա. Սա փոքր ինվազիվ միջամտություն է։ Բարակ խողովակների (կաթետերների) միջոցով բժիշկը հասնում է սրտի այն հատվածին, որտեղ առաջանում է սխալ ազդակը, և ռադիոհաճախականային էներգիայի կամ սառեցման միջոցով «այրում/չեզոքացնում» է այդ օջախը։ Սա հաճախ թույլ է տալիս լիովին ազատվել առիթմիայից։
  4. Սրտի ռիթմավար (Pacemaker). Եթե սիրտը չափազանց դանդաղ է աշխատում, մաշկի տակ տեղադրվում է փոքրիկ սարք, որը հսկում է սրտի աշխատանքը և անհրաժեշտության դեպքում էլեկտրական ազդակ տալիս՝ թույլ չտալով, որ սիրտը կանգ առնի։

Կանխարգելում

Առիթմիաների կանխարգելումը հաճախ համընկնում է առողջ ապրելակերպի կանոնների հետ.

Ամփոփում

Սրտի ռիթմի խանգարումները կարող են երկար ժամանակ լինել անվնաս թվացող, բայց մի պահի հանգեցնել անդառնալի հետևանքների (ինսուլտ, սրտային անբավարարություն): Ինքնաբուժումը կամ «հարևանի խմած դեղը» խմելը առիթմիաների դեպքում խստիվ արգելվում է, քանի որ մի տեսակի առիթմիայի դեղը կարող է մահացու լինել մեկ այլ տեսակի դեպքում։

Եթե դուք պարբերաբար զգում եք սրտի աշխատանքի ընդհատումներ, անհասկանալի թուլություն կամ ունեք ժառանգական հակում, մի՛ հետաձգեք սրտաբանին այցելությունը։ Մասնագիտական զննումը, ճիշտ ընտրված հետազոտությունները և գրագետ բուժումը ոչ միայն կբարելավեն ձեր կյանքի որակը, այլև, ամենայն հավանականությամբ, կերկարացնեն ձեր կյանքը։

Ձեր սիրտը միակն է. հոգ տարեք նրա մասին։

Ամրագրեք ձեր այցը սրտաբան-առիթմոլոգ Գայանե Աղաբաբյանի մոտ՝ Doctor Yan հավելվածով կամ doctoryan. am կայքում։

ԿԻՍՎԵԼ՝