Եղնջացան․ ինչ պետք է իմանա յուրաքանչյուր պացիենտ

Նյութը պատրաստվել է ալերգոլոգ-իմունոլոգ Նելլի Մերտզանիդուի հետ համատեղ։

Ինչ է եղնջացանը

Եղնջացանը մաշկի ալերգիկ կամ ոչ ալերգիկ բնույթի ռեակցիա է։ Այն առաջանում է հիստամինի և այլ միջնորդանյութերի արտազատման արդյունքում, որոնք մեծացնում են անոթների թափանցելիությունը։ Դրա հետևանքով մաշկի վրա առաջանում են կարմիր, բարձրացած, երբեմն խոշոր բծեր, որոնք կարող են միանալ իրար և ձևավորել մեծ բլթեր։

Կարևոր է հիշել, որ եղնջացանը առանձին հիվանդություն չէ․ այն հաճախ ազդանշան է օրգանիզմում ընթացող այլ գործընթացների։

Պատճառները

Եղնջացանի առաջացման պատճառները բազմազան են․

Ալերգիկ գործոններ
- Սնունդ․ ձու, կաթ, կաթնաշոռ, ընկույզներ, ծովամթերք և այլն։
- Դեղամիջոցներ․ հակաբիոտիկներ (պենիցիլին, սուլֆոնամիդներ), ցավազրկողներ (ասպիրին, իբուպրոֆեն)։
- Կենդանական ալերգեններ և միջատների խայթոցներ։
Ոչ ալերգիկ գործոններ
- Վարակներ (վիրուսային, բակտերիալ, մակաբուծային)։
- Սառը, ջերմություն, արևի ճառագայթներ։
- Հորմոնալ փոփոխություններ։

Շատ դեպքերում կոնկրետ պատճառը հնարավոր չէ պարզել, և այդ դեպքում խոսում են «իդիոպաթիկ եղնջացանի» մասին։

Տեսակները

Եղնջացանը բաժանվում է երկու հիմնական խմբի․

Սուր եղնջացան․ տևում է մինչև 6 շաբաթ, հաճախ զարգանում է հանկարծակի և արագ անցնում պատճառի վերացման դեպքում։
Քրոնիկական եղնջացան․ տևում է ավելի քան 6 շաբաթ, հաճախ կապված է ներքին հիվանդությունների հետ (վահանաձև գեղձի խանգարումներ, ավտոիմուն հիվանդություններ, լյարդի կամ մարսողական խնդիրներ)։

Ախտանիշները

Պացիենտները սովորաբար նկատում են․

Մաշկի վրա կարմիր կամ վարդագույն, բարձրացած բծեր։
Ուժեղ քոր, որը կարող է խանգարել քունը։
Երբեմն այտուց՝ հատկապես աչքերի, շրթունքների, լեզվի շրջանում։

Եթե այտուցը տարածվում է կոկորդի և շնչուղիների վրա, այն արդեն կոչվում է անգիոայտուց և կարող է վտանգավոր լինել կյանքի համար։

Ինչ անել, երբ առաջացել է եղնջացան

Հեռացնել հնարավոր պատճառը․ դադարեցնել կասկածելի դեղամիջոցի օգտագործումը, խուսափել կասկածելի սննդից կամ միջավայրից։
Սառը կոմպրեսներ․ կարող են մեղմացնել քորը և այտուցը։
Հագնել լայն, բամբակյա հագուստ․ խուսափել մաշկի լրացուցիչ գրգռումից։
Խմել բավարար ջուր․ օգնում է օրգանիզմից դուրս բերել ալերգենները։

Սակայն կարևոր է ինքնաբուժությամբ չսահմանափակվել։

Ամրագրեք ձեր այցը ալերգոլոգ-իմունոլոգ Նելլի Մերտզանիդուի մոտ Doctor Yan հավելվածում կամ doctoryan.am կայքում և խուսափեք ավելորդ զանգերից։

Բուժման մոտեցումներ

Բուժման հիմնական միջոցներն են․

Հակահիստամինային դեղեր․ առաջին ընտրության դեղորայք են, որոնք նվազեցնում են քորը և բծերը։
Կորտիկոստերոիդներ․ կիրառվում են ծանր և տարածված եղնջացանի դեպքում, կարճ ժամանակով։
Իմունոմոդուլացնող միջոցներ․ քրոնիկական եղնջացանի դեպքում բժիշկը կարող է նշանակել հատուկ թերապիա։

Բացի դեղորայքից, կարևոր է նաև առողջ ապրելակերպը՝ սթրեսի նվազեցում, հավասարակշռված սնունդ, վարժանքների ճիշտ կազմակերպում։

Երբ դիմել բժշկի

Անհրաժեշտ է անհապաղ դիմել բժշկի, եթե․

Եղնջացանը ուղեկցվում է շնչահեղձությամբ, լեզվի կամ կոկորդի այտուցով։
Ախտանիշները շարունակվում են ավելի քան երկու շաբաթ։
Հաճախակի կրկնվող կամ քրոնիկական բնույթ են կրում։
Ունեք ուղեկցող հիվանդություններ, ինչպիսիք են ասթման կամ սրտանոթային խնդիրներ։

Հոգեբանական կողմը

Եղնջացանը միայն ֆիզիկական տհաճություն չէ։ Քորն ու մաշկային փոփոխությունները կարող են առաջացնել անհանգստություն, նյարդային լարվածություն, երբեմն էլ ինքնավստահության կորուստ։ Քրոնիկական եղնջացան ունեցող պացիենտները հաճախ ունենում են քնի խանգարումներ և ընկճված տրամադրություն։

Ուստի շատ կարևոր է ոչ միայն ֆիզիկական բուժումը, այլ նաև հոգեբանական աջակցությունը․ անհրաժեշտության դեպքում դիմել հոգեբանի կամ խորհրդատուի, պահպանել առողջ կենսակերպ, զբաղվել սպորտով և ակտիվ հանգստով։

Ամփոփում

Եղնջացանը տարածված, սակայն հաճախ անտեսված խնդիր է։ Թեպետ շատ դեպքերում այն անցնում է ինքնուրույն, պետք է լրջորեն վերաբերվել, հատկապես երբ առկա են շնչառական դժվարություններ կամ երկարատև ընթացք։ Ժամանակին բժշկին դիմելը, պատճառների պարզաբանումն ու ճիշտ բուժումը թույլ կտան արագ հաղթահարել հիվանդությունը և կանխել կրկնությունները։

Հիշեք․ ինքնաբուժությունը կարող է վտանգավոր լինել։ Ցանկացած նոր առաջացած կամ կրկնվող եղնջացանի դեպքում լավագույն քայլը մասնագետի խորհրդատվությունն է։