Երիկամի չարորակ ուռուցքներ — ինչ է պետք իմանա պացիենտը

Նյութը պատրաստվել է Միքայելյան Համալսարանական Հիվանդանոցի ուրոլոգ-անդրոլոգ Արայիկ Սիմոնյանի հետ համատեղ։

Երիկամի չարորակ ուռուցքները (երիկամի քաղցկեղ) պատկանում են միզասեռական համակարգի ամենավտանգավոր հիվանդություններին, որոնք հաճախ սկզբնական փուլերում չունեն արտահայտված ախտանիշներ։ Ժամանակին ախտորոշումն ու ճիշտ բուժումը էական նշանակություն ունեն կյանքը պահպանելու և հիվանդության տարածումը կանխելու համար։

Այս բլոգում կներկայացնենք, թե ինչ է երիկամի չարորակ ուռուցքը, ինչ ախտանիշներ ունի, երբ է պետք դիմել ուրոլոգի, ինչ բուժման և վիրահատական մեթոդներ կան, և ինչ բարդություններ կարող են զարգանալ։

Ինչ է երիկամի չարորակ ուռուցքը

Երիկամի չարորակ ուռուցքներն առաջանում են, երբ երիկամի բջիջները սկսում են անկանոն կերպով աճել և բազմանալ՝ ձևավորելով ուռուցք։ Ամենատարածված տեսակն է երիկամաբջջային քաղցկեղը (Renal Cell Carcinoma – RCC), որը կազմում է երիկամի ուռուցքների մոտ 85%-ը։

Ուռուցքը կարող է զարգանալ թե՛ մեկ, թե՛ երկու երիկամներում, և առանց ժամանակին բուժման՝ տարածվել դեպի մոտակա հյուսվածքներ, ավշային հանգույցներ կամ այլ օրգաններ։

Ախտանիշները, որոնք պետք է ուշադրություն դարձնել

Հաճախ երիկամի ուռուցքը վաղ փուլերում չի առաջացնում հստակ ախտանիշներ։ Շատ դեպքերում այն հայտնաբերվում է պատահաբար՝ այլ պատճառներով կատարված ուլտրաձայնի կամ CT հետազոտության ժամանակ։ Սակայն հիվանդության զարգանալու դեպքում կարող են առաջանալ հետևյալ նշանները․

✔️ Արյունամիզություն (արյան առկայություն մեզում)
✔️ Սուր կամ բութ ցավ կողերի ստորին հատվածում կամ մեջքում
✔️ Ձևախախտում կամ գոյացություն որովայնի շրջանում (երբեմն հնարավոր է շոշափել)
✔️ Քաշի չբացատրվող կորուստ
✔️ Քրոնիկ հոգնածություն, ընդհանուր թուլություն
✔️ Ջերմության պարբերական բարձրացում
✔️ Բարձր զարկերակային ճնշում (որոշ դեպքերում)

Եթե նկատում եք նման ախտանիշներ, հատկապես արյունամիզություն, պետք է անհապաղ դիմել ուրոլոգի։

Երբ դիմել ուրոլոգի

✅ Եթե նկատում եք արյան առկայություն մեզում (նույնիսկ մեկ անգամ)
✅ Մեջքի կամ կողքի շրջանում անհասկանալի ցավ
✅ Որովայնի շրջանի գոյացության կասկած
✅ Քաշի կորուստ, ախորժակի անկում, սուր թուլություն
✅ Բարձր զարկերակային ճնշում, որը չի ենթարկվում բուժման
✅ Երիկամի պաթոլոգիայի կասկած՝ պատահաբար հայտնաբերված հետազոտության արդյունքում

Ամրագրեք ձեր այցը Միքայելյան Համալսարանական Հիվանդանոցի ուրոլոգ-անդրոլոգ Արայիկ Սիմոնյանի մոտ՝ Doctor Yan բջջային հավելվածով կամ Doctoryan.am կայքում և խուսափեք ավելորդ զանգերից և հերթերից։ Հարցերի դեպքում զանգահարեք Doctor Yan-ի աջակցման կենտրոն՝ 095608880 հեռախոսահամարով։

Ուրոլոգը կնշանակի անհրաժեշտ հետազոտություններ՝ ուլտրաձայն, ՀՇ, ՄՌՇ և լաբորատոր անալիզներ, որոնք կօգնեն պարզել ուռուցքի բնույթը և տարածվածությունը։

Բուժման մեթոդներ

Երիկամի չարորակ ուռուցքների բուժումը կախված է ուռուցքի չափից, տարածվածությունից, հիվանդի ընդհանուր վիճակից և ուղեկցող հիվանդություններից։

1. Վիրահատական Բուժում
Վիրաբուժությունն այսօր մնում է հիմնական և ամենաարդյունավետ մեթոդը։

Մասնակի նեֆրեկտոմիա (Partial nephrectomy) – հեռացվում է միայն ուռուցքը և առողջ երիկամային հյուսվածքը պահպանում են։ Օգտագործվում է, եթե ուռուցքը փոքր է և տեղայնացված։
Ամբողջական նեֆրեկտոմիա (Radical nephrectomy) – հեռացվում է ամբողջ երիկամը, երբ ուռուցքը մեծ է կամ զբաղեցնում է ամբողջ օրգանը։

Վիրահատությունները կարող են իրականացվել բաց եղանակով կամ լապարոսկոպիկ (փոքր անցքերով) տեխնոլոգիաներով։

2. Աբլյացիոն Մեթոդներ
Փոքր ուռուցքների դեպքում կիրառվում են մինիմալ ինվազիվ մեթոդներ՝

✔️ Ռադիոհաճախական աբլյացիա (RFA)
✔️ Կրիոաբլյացիա (սառեցման միջոցով ուռուցքի ոչնչացում)

3. Թիրախային Թերապիա և Իմունոթերապիա
Եթե ուռուցքը տարածված է կամ մետաստազներ ունի, նշանակվում են ժամանակակից թիրախային դեղամիջոցներ և իմունոթերապևտիկ մեթոդներ, որոնք օգնում են վերահսկել հիվանդությունը։

4. Քիմիաթերապիա և Ճառագայթային Բուժում
Քիմիաթերապիան հազվադեպ է արդյունավետ երիկամի քաղցկեղի դեպքում, սակայն որոշակի տեսակների և տարածվածության ժամանակ կարող է կիրառվել։ Անհրաժեշտ է խորհրդակցել ուռուցքաբանի հետ։

Հնարավոր բարդություններ

Չբուժված երիկամի չարորակ ուռուցքը կարող է զարգանալ և առաջացնել․

✔️ Մետաստազներ՝ տարածում դեպի թոքեր, ոսկրեր, լյարդ, ուղեղ
✔️ Երիկամի ֆունկցիայի կորստի հետևանքով երիկամային անբավարարություն
✔️ Մշտական արյունամիզություն և ցավ
✔️ Սրտանոթային բարդություններ
✔️ Կյանքին սպառնացող վիճակներ՝ օրգանների համակարգային խանգարումներ

Վաղ ախտորոշումն ու բուժումը զգալիորեն բարձրացնում են կյանքի տևողությունը և նվազեցնում լուրջ բարդությունների հավանականությունը։

Ինչ պետք է իմանա պացիենտը

✅ Երիկամի չարորակ ուռուցքները հաճախ անախտանիշ են սկզբնական փուլում։ Պարբերաբար անցեք ստուգումներ, հատկապես ռիսկային խմբի դեպքում։

✅ Եթե ձեզ մոտ կան նախատրամադրող գործոններ (ծխախոտի օգտագործում, գենետիկ նախատրամադրվածություն, բարձր ճնշում, ծանր քիմիկատների հետ շփում)՝ ուշադրությամբ հետևեք ձեր առողջությանը։

✅ Հետևեք ուրոլոգի և օնկոլոգի ցուցումներին՝ վիրահատությունից հետո պարբերաբար անցնելով վերահսկող հետազոտություններ։

✅ Վիրաբուժական բուժումն այսօր առավել անվտանգ է, և լապարոսկոպիկ տեխնոլոգիաները թույլ են տալիս արագ վերականգնում։

Ամփոփում

Երիկամի չարորակ ուռուցքը լուրջ, սակայն ժամանակին ախտորոշման դեպքում բուժելի հիվանդություն է։ Մշտական ցավերը, արյունամիզությունը կամ կասկածելի ախտանիշները անտեսելը կարող է բերել կյանքի համար վտանգավոր վիճակների։

Եթե ունեք որևէ կասկած, անհապաղ դիմեք ուրոլոգի, անցեք անհրաժեշտ հետազոտություններ և հետևեք առողջ ապրելակերպին։ Ձեր առողջությունը ձեր ձեռքերում