Քթային դժվարաշնչություն․ պատճառները, բուժումը և ե՞րբ դիմել մասնագետի
Հոդվածը պատրաստվել է Միքայելյան Համալսարանական Հիվանդանոցի քիթ-կոկորդ-ականջաբան, ԼՕՌ-վիրաբույժ Հայկ Ղազարյանի հետ համատեղ։
Քթի ազատ շնչառությունը բնական գործընթաց է, որի կարիքը մեր մարմինը զգում է ամեն վայրկյան։ Երբ շնչառությունը դժվարանում է, դա կարող է ազդել ոչ միայն հարմարավետության զգացողության, այլև կյանքի որակի, քնի, աշխատանքի և նույնիսկ սրտի առողջության վրա։ Քթային դժվարաշնչությունը շատ տարածված խնդիր է և կարող է ունենալ ինչպես ժամանակավոր, այնպես էլ քրոնիկ բնույթ։
Այս բլոգը կօգնի ձեզ հասկանալ, թե ինչ է կանգնած քթային դժվարաշնչության հետևում, երբ է անհրաժեշտ դիմել բժշկի, և ինչ հնարավոր բուժում է առաջարկում ժամանակակից քիթ-կոկորդ-ականջաբանական վիրաբուժությունը։
Ինչու է առաջանում քթային դժվարաշնչություն․ հիմնական պատճառները
Քթային դժվարաշնչությունը պայմանավորված է քթային անցուղիների նեղացմամբ և դրա հետևանքով առաջացող օդի հոսքի խանգարումով։ Ամենահաճախ հանդիպող պատճառներն են՝
1. Քթի միջնապատի թեքում (դևիացիա)
Քթի ներսում գտնվող ոսկրային և աճառային միջնապատը շեղված է մի կողմ, ինչը խանգարում է օդի հավասար հոսքին։ Հաճախ հանդիպում է նույնիսկ մանկությունից, հաճախ՝ առանց կրած վնասվածքի։ Այն միշտ չէ, որ արտաքինից տեսանելի է։
2. Քթի խեցիների մեծացում (հիպերտրոֆիա)
Քթի խեցիները (conchae) լորձաթաղանթի շերտեր են, որոնք կարող են մեծանալ ալերգիկ ռինիտի կամ քրոնիկ բորբոքման հետևանքով։
3. Քթի բորբոքային հիվանդություններ
- Քրոնիկ ռինիտ
- Սինուսիտ (քթային խոռոչների բորբոքում)
- Վիրուսային կամ բակտերիալ ինֆեկցիաներ
4. Քթային պոլիպներ
Բարորակ նորագոյացություններ, որոնք կարող են լրիվ փակել քթային անցուղիները։
5. Ալերգիկ ռեակցիաներ
Փոշի, ծաղկափոշի, կենդանական մազեր և այլ ալերգեններ կարող են հանգեցնել քթի լորձաթաղանթի այտուցի։
6. Վնասվածքներ
Քթի ոսկրային կառուցվածքի վնասում՝ վթարից, հարվածից կամ ֆիզիկական ազդեցության հետևանքով։
Ախտանիշներ և հնարավոր բարդություններ
Քթային դժվարաշնչությունն ինքնին ախտանիշ է։ Սակայն այն կարող է ուղեկցվել նաև՝
- Գիշերային քթային փակվածություն
- Քնի խանգարում, խռմփոց
- Փոխարինող բերանային շնչառություն, որի արդյունքում խանգարվում է օդի տաքացման և խոնավեցման գործընթացը
- Հաճախակի գլխացավեր
- Հոտառության կորուստ
- Քթային արտահոսք (ռինորեա)
- Ձայնի փոփոխություն (քթային ձայն)
Բարդությունները կարող են ներառել՝
- Քնի որակի անկում՝ հանգեցնելով քրոնիկ հոգնածության
- Քթաբորբի քրոնիկ ձևեր
- Հոտառության կորուստ
- Քթի հարակից խոռոչների վարակների կրկնություն
- Սրտանոթային համակարգի ավելորդ ծանրաբեռնվածություն
Ե՞րբ դիմել բժշկի
- Քթային դժվարաշնչությունը տևում է ավելի քան 2 շաբաթ
- Ախտանշաններն ազդում են քնի, աշխատանքի կամ մարզումների վրա
- Չեք կարող շնչել քթով անգամ հանգիստ վիճակում
- Քթից արյունահոսություն կամ ցավ է նկատվում
- Դուք շնչում եք միայն բերանով և հաճախակի հիվանդանում եք
Քիթ-կոկորդ-ականջաբանը կանցկացնի զննություն, անհրաժեշտության դեպքում՝ քթի էնդոսկոպիա կամ այլ հետազոտություններ, և կներկայացնի բուժման ծրագիրը։
Ամրագրեք ձեր այցը Միքայելյան Համալսարանական Հիվանդանոցի քիթ-կոկորդ-ականջաբան, ԼՕՌ-վիրաբույժ Հայկ Ղազարյանի հետ Doctor Yan հավելվածի միջոցով և խուսափեք հիվանդանոցային հերթերից և կուտակումներից։
Բուժման մեթոդներ
1. Դեղորայքային բուժում
- Հակաբորբոքային սփրեյներ (օրինակ՝ կորտիկոստերոիդներ)
- Դեկոնջեստանտներ կամ հակաայտուցային դեղորայք (առաջացնում են կախվածություն և լորձաթաղանթի ատրոֆիա, խորհուրդ չի տրվում երկարատև օգտագործել)
- Հակաալերգիկ դեղեր (հակահիստամինայիններ)
- Լվացումներ ֆիզիոլոգիական լուծույթով
Բայց եթե կառուցվածքային պատճառ կա, օրինակ՝ շեղում կամ պոլիպ, դեղորայքը կվերահսկի միայն ախտանշանը, բայց չի վերացնի արմատական խնդիրը։
Վիրահատական միջամտություններ
1. Սեպտոպլաստիկա (Septoplasty)
Շեղված քթային միջնապատի ուղղում։ Սա ամենահաճախ հանդիպող վիրահատությունն է քթային դժվարաշնչության դեպքում։ Վիրահատությունը տևում է 30-60 րոպե և չի փոխում քթի արտաքին տեսքը։
2. Տուրբինոպլաստիկա
Քթի խեցիների մեծացումը նվազեցնելու վիրահատություն։ Կարող է կատարվել լազերով, ռադիոհաճախային սարքով կամ միկրոշարժիչով։
3. Պոլիպէկտոմիա
Քթային պոլիպների հեռացում՝ էնդոսկոպիկ մեթոդով։ Համակցվում է դեղորայքային բուժման հետ՝ կրկնություն կանխելու համար։
4. Ֆունկցիոնալ էնդոսկոպիկ սինուսային վիրահատություն (FESS)
Երբ խնդիրն առաջանում է քթի հարակից խոռոչներից, բարդ սինուսիտի կամ խցանումների հետևանքով։ Իրականացվում է տեղային կամ ընդհանուր անզգայացման պայմաններում։
Վերականգնումը սովորաբար հեշտ է, և հիվանդները կարող են վերադառնալ առօրյային մի քանի օրվա ընթացքում։
Ինչ է պետք իմանալ որպես պացիենտ
- Վիրահատությունը կատարվում է ընդհանուր անզգայացման ներքո։
- Բազմաթիվ վիրահատություններ արդեն կատարվում են առանց արտաքին կտրվածքի, ներսից՝ էնդոսկոպիկ եղանակով։
- Վերականգնումը տևում է 5-10 օր՝ կախված մեթոդից։
- Կարևոր է հետևել հետվիրահատական ցուցումներին՝ կանխելու այտուցները և արյունահոսությունը։
Ամփոփում
Քթային դժվարաշնչությունը ոչ միայն անհարմարություն է, այլ նաև ազդող գործոն ձեր քնի, օրգանիզմի թթվածնով ապահովման և կյանքի որակի վրա։ Երբ այդ վիճակը երկարատև է կամ բարդություններով է ուղեկցվում՝ կարևոր է դիմել քիթ-կոկորդ-ականջաբանի։
Ժամանակակից դեղորայքային և վիրահատական մեթոդները թույլ են տալիս վերականգնել քթային բնական շնչառությունը՝ անվտանգ և արդյունավետ ձևով։
Եթե արդեն երկար ժամանակ է՝ դժվարանում եք շնչել քթով, մի հապաղեք. ախտորոշումը կարող է պարզ լինել, իսկ բուժումը՝ կյանքը փոխող։
Ամրագրեք ձեր այցը Միքայելյան Համալսարանական Հիվանդանոցի քիթ-կոկորդ-ականջաբան, ԼՕՌ-վիրաբույժ Հայկ Ղազարյանի հետ Doctor Yan հավելվածի միջոցով։ Ստացեք ճշգրիտ ախտորոշում և թիրախային բուժում՝ փորձառու մասնագետի կողմից։