Կերատոկոնուս։ Ախտանիշները, բարդությունները և բուժման մեթոդները
Նյութը պատրաստվել է Ալեքսանդր Մալայանի անվան տեսողության և էսթետիկայի կենտրոնի հետ համատեղ։
Ի՞նչ է կերատոկոնուսը
Կերատոկոնուսը աչքի պրոգրեսիվող հիվանդություն է, որն ախտահարում է եղջերաթաղանթը՝ աչքի առաջային գմբեթանման, թափանցիկ մակերեսը։ Կերատոկոնուս ունեցող անձանց մոտ ժամանակի ընթացքում եղջերաթաղանթը բարակում է, դրա կառուցվածքը թուլանում է, առաջացնելով դրա կոնանման արտափքում։ Այս կոնանման արտափքումը խաթարում է լուսային ճառագայթների մուտքը դեպի աչք, հանգեցնելով տեսողության խանգարման։
Կերատոկոնուսի առաջացման հստակ պատճառը դեռևս հայտնի չէ, սակայն մասագետները կարծում են, որ այն գենետիկ, միջավայրային և բիոքիմիական գործոնների համատեղ արդյունքում։ Այն սովորաբար սկսում է զարգանալ սեռահասունացման տարիներին և պրոգրեսիվում ժամանակի ընթացքում։
Կերատոկոնուսի ախտանիշները
Կերատոկոնուսի ախտանիշները կարող են տարբեր լինել, կախված վիճակի ծանրությունից և առավել հաճախ ներառում են․
- Լղոզված տեսողություն – Տեսողության սրության կորուստ, անգամ կորեկցիոն ոսպնյակներ կրելու դեպքում։
- Աղավաղված տեսողություն – Ուղիղ գծերը կարող են թվալ թեք կամ ալիքավոր
- Լուսազգայունություն – Լույսի ճառագայթները հանգեցնում են դիսկոմֆորտի առաջացման։
- Կոնտակտային լինզաների կամ ակնոցների հաճախակի փոփոխություններ – Հիվանդության զարգացման հետևանքով հաճախակի անհրաժեշտ է լինում փոխել նշանակված օպտիկական ակնոցների կամ լինզաների պարամետրերը։
- Մեկ աչքով նայելիս՝ կրկնակի տեսողություն – Սա հայտնի է որպես մոնօկուլյար դիպլոպիա և առաջանում է մեկ աչքը փակելու և մյուսով նայելու ժամանակ։
- Առարկաների շուրջ լուսային շերտի առաջացում՝ հատկապես գիշերը։
- Աչքերի գրգռվածություն – Առաջանում է կոնտակտային լինզաների և աչքի եղջերաթաղանթի ոչ-ադեկվատ հպման հետևանքով, որն էլ ոսպնյակի ձևափոխված ուրվագծի հետանքն է։
Այս ախտանիշները գնալով վատթարանում են, ինչը խիստ կարևոր է դարձնում վաղ ախտորոշումը։
Կերատոկոնուսի բարդությունները
Կերատոկոնուսը չբուժելու դեպքում կարող են առաջանալ մի շարք բարդություններ, որոնցից են․
- Տեսողության զգալի վատթարացում
- Եղջերաթաղանթի սպիական փոփոխություններ
- Եղջերաթաղանթի խորանիստ շերտերում հեղուկի կուտակում ծանր դեպքերում, ինչը հանգեցնում է այտուցվածության և ցավի
- Եղջերաթաղանթի փոխպատվաստում – Կերատոկոնուսի ծանր դեպքերում հնարավոր է կարիք լինի կատարել եղջերաթաղանթի փոխպատվաստում, եթե բուժման այլ մեթոդները լինեն անարդյունավետ
Կերատոկոնուսի բուժման մեթոդները
Բուժման մեթոդների ընտրությունը կախված է հիվանդության ծանրությունից։ Բուժման եղանակներից են․
- Ակնոցներ կամ փափուկ կոնտակտային լինզաներ – արդյունավետ են թեթև դեպքերում և հիվանդության վաղ փուլերում
- Ռիգիդ գազաթափանցիկ (RGP) կոնտակտային լինզաներ – Այս լինզաները օգնում են բարելավել տեսողությունը, ապահովելով փափուկ արտացոլող մակերես
- Հիբրիդային կոնտակտային լինզաներ – Սրանք կոմբինացնում են ռիգիդ կենտրոնը փափուկ եզրային օղի հետ, ապահովելով և՛ հարմարավետություն, և՛ տեսողության բարելավում։
- Սպիտակուցաթաղանթային (սկլերալ) լինզաներ – Սրանք ավելի մեծ լինզաներ են, որոնք հպվում են աչքի սպիտակուցաթաղանթին և կամարաձև արտափքվում եղջերաթաղանթի առաջ։ Իդեալական են հիվանդության առավել ծանր դեպքերում։
- Եղջերաթաղանթային քրոս-լինքինգ (CXL) -Մինիմալ ինվազիվ միջամտություն է, որն ամրապնդում է եղջերաթաղանթը Ռիբոֆլավինի (Վիտամին B2) և ուլտրամանուշակագույն ճառագայթների միջոցով։ Այս մեթոդն օգնում է դանդաղեցնել հիվանդության առաջխաղացումը։
- Ինտակտներ – Փոքր պլաստիկե թիթեղներ են, որոնք վիրահատական ճանապարհով տեղադրվում են եղջերաթաղանթի մեջ՝ նպաստելով դրա ուրվագծի պահպանմանը, հետևաբար նաև տեսողության բարելավմանը։
- Եղջերաթաղանթի տրանսպլանտացիա – Անհրաժեշտ է ծանր դեպքերում, երբ առկա է եղջերաթաղանթի ծանր աստիճանի սպիացում կամ բարակում։
Ու՞մ պետք է դիմել
Եթե դուք ունեք տեսողության աղավաղում կամ մթագնում, լուսազգայունություն կամ ակնոցների ու լինզաների հաճախակի փոփոխության կարիք, ապա խորհրդակցեք ակնաբույժի հետ անմիջապես։
Ալեքսանդր Մալայանի անվան տեսողության և էսթետիկայի կենտրոնում ձեր այցն ամրագրել կարող եք Doctor Yan հավելվածի միջոցով։
Ամփոփում
Կերատոկոնուսը հնարավոր է բավական էֆեկտիվորեն բուժել, ճիշտ ժամանակին մասնագիտացված բժշկական օգնության դիմելու դեպքում։ Բուժման ամենատարբեր եղանակները հնարավորություն են տալիս դանդաղեցնել հիվանդության զարգացումը, պահպանել տեսողության սրությունը և կանխել բարդությունների առաջացում։ Ժամանակին ականաբույժի օգնությանը դիմելով դուք կպահպանեք ձեր տեսողությունն ու կյանքի որակը։